USD suy yếu thế giới nhưng tăng giá tại Việt Nam: Lý giải nghịch lý tỷ giá

Nhìn lại bối cảnh đồng USD: Suy yếu toàn cầu, tăng giá tại Việt Nam – nghịch lý hay quy luật?

Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao đồng USD trên thị trường quốc tế liên tiếp suy yếu, thậm chí chỉ số Dollar Index (DXY) đã giảm mạnh trong suốt tháng 4, nhưng tại Việt Nam, tỷ giá USD/VND vẫn tăng, đồng bạc xanh trở nên đắt đỏ hơn từng ngày? Bức tranh tài chính toàn cầu và thị trường trong nước đang vận hành qua nhiều tầng cơ chế phức tạp, đòi hỏi góc nhìn đa chiều và sự phân tích thấu đáo từng nút thắt chiến lược.

Bức tranh toàn cầu: Nguồn cơn USD suy yếu trên thị trường thế giới

Lý do gì khiến chỉ số DXY lao dốc?

• Chính sách thuế quan quyết liệt từ Mỹ: Đầu tháng 4/2025, chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố áp thuế đối ứng quy mô lớn lên nhiều quốc gia, đặc biệt với hàng hóa Trung Quốc, mức thuế lên tới 145%. Tuy nhiên, áp lực từ các đối tác và phản ứng thị trường quốc tế khiến Mỹ phải tạm hoãn áp dụng trong 90 ngày.
• Sức ép chính trị lên Cục Dự trữ Liên bang (Fed): Tổng thống Mỹ liên tục chỉ trích và tìm cách gây ảnh hưởng đến Fed, thậm chí muốn thay thế Chủ tịch. Việc này làm hình ảnh đồng USD bị nghi ngờ về tính ổn định và chủ động trong chính sách tiền tệ.
• Dấu hiệu giảm sức mạnh tài chính: Chỉ số Dollar Index chạm đáy ba năm ở mức 98,3 vào ngày 21/4 (giảm 10,2% từ đầu năm), kết thúc tháng 4 ở mức 99,2 (giảm 9,3% so với đầu năm).

“Đồng USD vẫn là đồng tiền dự trữ số 1 toàn cầu, nhưng biến động chính trị và chính sách bảo hộ thương mại có thể khiến vốn quốc tế tạm thời dịch chuyển sang các tài sản an toàn khác, đặt áp lực giảm lên đồng bạc xanh.”
— Một chuyên gia kinh tế quốc tế

Tỷ giá USD/VND và cơ chế vận hành nội địa: Vì sao USD vẫn tăng giá tại Việt Nam?

Nhìn lại các con số:

• Tính đến cuối tháng 4/2025, tỷ giá USD/VND tăng 1,4% so với tháng trước, lên 25.994 VND/USD (tăng 2,1% so với đầu năm).
• Trên thị trường tự do, tỷ giá chạm 26.470 VND/USD, tăng 2,8% so với đầu năm.
• Tỷ giá trung tâm do Ngân hàng Nhà nước niêm yết: 24.956 VND/USD, tăng 2,5% so với đầu năm.

Những yếu tố nội tại đặc thù khiến USD tăng giá so với VND:

• Chênh lệch lãi suất VND – USD đảo chiều âm sâu: Lãi suất liên ngân hàng VND trong tháng 4 ở vùng đáy 13 tháng, khiến việc nắm giữ VND kém hấp dẫn hơn so với USD. Khi chênh lệch lãi suất nghiêng về USD, dòng vốn “nóng” trong nước dịch chuyển, tạo sức ép lên tỷ giá.
• Nhu cầu ngoại tệ tăng do thương mại toàn cầu bất ổn: Doanh nghiệp Việt Nam phải tăng tích trữ ngoại tệ đề phòng biến động xuất nhập khẩu. Các thông tin căng thẳng thương mại khiến dự báo tỷ giá khó lường, hoạt động bảo hiểm rủi ro ngoại hối của DN cũng tăng quy mô.
• Kho bạc Nhà nước tăng mua USD từ hệ thống ngân hàng: Trong tháng 4, Kho bạc tiếp tục mua vào 110 triệu USD, thu hẹp nguồn cung ngoại tệ ngoài thị trường, góp phần đẩy giá lên.

“Tâm lý phòng thủ ‘chạy về nơi an toàn’ – dù USD yếu trên thế giới, nhưng trong môi trường Việt Nam với chính sách lãi suất, hoạt động giao dịch và dự báo kinh tế đặc thù, nhu cầu USD vẫn đủ lớn để tỷ giá đi lên.”
— Góc nhìn cá nhân của tôi sau nhiều năm gắn bó lĩnh vực tài chính

Phân tích đa chiều: Những yếu tố chiến lược chi phối tỷ giá USD/VND

1. Chính sách tiền tệ và tài khóa Mỹ – Hiệu ứng lan truyền toàn cầu

• Mỹ thực thi chính sách tài khóa mở rộng và duy trì lãi suất cao để đối phó lạm phát kéo dài và bảo vệ nền sản xuất trong nước. Điều này tạo ra sức ép cầu đầu tư vào USD trên toàn cầu, kéo dòng vốn rút khỏi các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam.
• Biến động thương mại quốc tế và chính sách bảo hộ khiến dự báo đồng USD trong trung và dài hạn tiếp tục ở xu hướng phục hồi, bất chấp nhịp điều chỉnh ngắn hạn.

2. Cán cân thanh toán & dự trữ ngoại hối Việt Nam: Sự cân bằng “mong manh”

• Cán cân thương mại và FDI tiếp tục thặng dư, hỗ trợ cho VND: 4 tháng đầu năm, thặng dư thương mại đạt 3,79 tỷ USD, FDI giải ngân 6,74 tỷ USD, khách quốc tế tăng mạnh 23,8%.
• Tuy nhiên, dự trữ ngoại hối quốc gia vẫn “mỏng”: Năm 2024, Việt Nam phải bán ra hơn 9 tỷ USD để hỗ trợ tỷ giá, khiến “lớp đệm phòng thủ” yếu đi đáng kể, khó duy trì ổn định dài hạn nếu thị trường biến động mạnh.

3. Ảnh hưởng từ tâm lý và dự báo dài hạn

• Khi dự báo USD sẽ phục hồi mạnh, tâm lý thị trường thường dịch chuyển sớm, “găm giữ” hoặc gom trước USD, gây hiệu ứng tăng giá dù DXY đang giảm ngắn hạn.
• Doanh nghiệp xu hướng phòng thủ tồn kho ngoại tệ, tăng bảo hiểm rủi ro tỷ giá, khiến cầu USD tăng bất thường cục bộ trong những giai đoạn “biển động”.

“Trong thế giới phức tạp của tài chính toàn cầu, đặc điểm từng quốc gia mới là yếu tố quyết định xu hướng tỷ giá. Không có một thị trường USD/VND hoàn toàn ‘ăn khớp’ với sự lên xuống của chỉ số DXY.”
— Trích suy nghĩ chiến lược từ trải nghiệm tư vấn tài chính và doanh nghiệp của tôi

Dự báo xu hướng tỷ giá USD/VND: Những kịch bản chiến lược cần lưu ý cho nhà quản trị & lãnh đạo doanh nghiệp

Kịch bản chính thức của các tổ chức tài chính:

• MBS dự báo tỷ giá USD/VND sẽ dao động từ 25.500 – 26.000 trong năm 2025.
• Đồng USD được dự báo sẽ dần phục hồi khi chính sách tài khóa và lãi suất của Mỹ ổn định ở vùng cao hơn các đối tác lớn khác, đồng thời chiến tranh thương mại còn nhiều ẩn số.
• Chính sách thuế quan và bảo hộ từ phía Mỹ có nguy cơ tạo thêm rủi ro cho xuất khẩu, hấp thụ FDI của Việt Nam, đồng thời duy trì áp lực cầu ngoại tệ trong nước.

Góc nhìn chiến lược dành cho doanh nghiệp và nhà đầu tư:

• Không chỉ nhìn chỉ số DXY hay tỷ giá quốc tế – Cần đánh giá kỹ bối cảnh vĩ mô riêng của Việt Nam: Lãi suất, dự trữ ngoại hối, định hướng điều hành của Ngân hàng Nhà nước, và đặc biệt là tổng cầu – cung ngoại tệ thực sự trên thị trường nội địa.
• Chủ động phương án phòng ngừa rủi ro tỷ giá: DN xuất nhập khẩu nên xây dựng chiến lược bảo hiểm ngoại hối (hedging), hợp đồng kỳ hạn hoặc linh hoạt đa dạng hóa nguồn ngoại tệ.
• Nắm bắt các chu kỳ “găm giữ USD” trong thị trường tự do: Đặc thù tại Việt Nam, biến động tâm lý có thể tạo sóng tỷ giá ngắn hạn, cần thận trọng khi đưa ra quyết định đầu tư hoặc thanh toán lớn.

“Một lãnh đạo doanh nghiệp không thể dựa hoàn toàn vào vận may thị trường. Chủ động xây dựng qui tắc phòng ngừa rủi ro, duy trì dư địa tài chính linh hoạt mới giúp DN vững vàng trước mọi đợt sóng lớn.”
— Chia sẻ cá nhân của tôi từ kinh nghiệm đồng hành cùng nhiều CEO Việt Nam

Công thức phân tích nhanh: Nhận diện rủi ro tỷ giá USD/VND

• Công thức này giúp doanh nghiệp “gắn số liệu” vào chiến lược bảo vệ lợi nhuận trước mỗi biến động USD/VND.

Mở rộng tư duy: Từ bài toán tỷ giá đến quản trị chiến lược trong biến động

Thế giới tài chính – tiền tệ luôn thay đổi khôn lường. Sự tăng giảm của USD không chỉ là câu chuyện vĩ mô xa vời, mà ảnh hưởng thiết thân đến chi phí sản xuất, lợi nhuận, triển vọng đầu tư của từng doanh nghiệp và cá nhân. Điều quan trọng nhất tôi rút ra: nắm bắt dữ kiện toàn cầu nhưng phải linh hoạt thích ứng thực tế nội địa. Đó là cách giúp bạn – dù là nhà đầu tư, lãnh đạo doanh nghiệp hay người quan tâm phát triển bản thân – tăng sức đề kháng trước mọi biến động kinh tế tài chính.

“Chỉ khi kiên trì xây dựng tư duy phân tích độc lập, dám dự báo và chủ động hành động, chúng ta mới thực sự làm chủ được vận mệnh tài chính của mình trong thế giới biến động.”

Hãy xem từng biến động về tỷ giá là cơ hội tôi luyện năng lực chiến lược, là thử thách để phát triển tư duy, quản trị rủi ro bài bản trên nền tảng tri thức vững chắc.

#ChiếnLược #TưDuyPhátTriển #KinhTếSố