Strategy

Chiến lược thắng trong cuộc chiến cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam

Thang Nguyen

16 Th05 2025 — 11 min read

Hẳn bạn đã từng dừng chân ở một cửa hàng tiện lợi giữa đêm khuya, hay vội vàng mua suất cơm và món nước mát lạnh trong ngày hè oi ả? Những không gian tưởng như nhỏ bé ấy đang là tâm điểm của một “cuộc chiến” âm thầm mà dữ dội, góp phần tái định hình thói quen tiêu dùng đô thị, và phản chiếu muôn mặt của chiến lược kinh doanh hiện đại tại Việt Nam.

Cửa hàng tiện lợi: tấm gương phản chiếu thị trường bán lẻ Việt Nam

Thị trường bán lẻ Việt Nam vài năm gần đây trở thành đấu trường của nhiều “ông lớn” và thương hiệu quốc tế. Trong bối cảnh này, cửa hàng tiện lợi – với sự góp mặt của các cái tên như 7-Eleven, Ministop, Circle K, GS25, FamilyMart… – đã sớm nằm giữa vòng xoáy cạnh tranh gay gắt cả về tốc độ, chất lượng lẫn công nghệ phục vụ.

Theo báo cáo của Q&Me năm 2025, tổng số cửa hàng tiện lợi và siêu thị mini trên cả nước đạt 7.806, tăng 6% so với năm 2024.
Tuy nhiên, con số này không diễn ra đồng đều – mỗi thương hiệu mang tới câu chuyện riêng về kỳ vọng, chiến lược và năng lực quản trị.

“Cuộc đua cửa hàng tiện lợi ở Việt Nam là minh chứng sống động cho việc chuyển động thị trường không chỉ bằng sức mạnh vốn, mà còn bằng khả năng thích nghi, khai phá ngách mới và đổi mới mô hình liên tục” – Trích góc nhìn của tôi, dựa trên quan sát đa ngành và kinh nghiệm tư vấn chiến lược doanh nghiệp.

7-Eleven và Ministop: tăng tốc, khác biệt nhờ chiến lược dài hạn

7-Eleven: Mở rộng thần tốc, đặt cược vào thị trường mới

Chỉ một năm (2024–2025), số cửa hàng tăng từ 99 lên 130.
Phần lớn tập trung tại TP.HCM, nhưng đã có chiến lược vươn ra Hà Nội – tâm điểm tăng trưởng mới và “điểm nóng” của bán lẻ hiện đại.

“Việc 7-Eleven mạnh tay tuyển dụng ở Hà Nội và lên kế hoạch ‘Bắc tiến’ là một bước đi tháo vát, báo hiệu sẵn sàng bứt phá nếu đánh giá đúng ‘khẩu vị’ tiêu dùng miền Bắc” – Bình luận dưới góc độ tư duy chiến lược đa vùng miền của doanh nghiệp ngoại tại Việt Nam.

Lý do tạo đà cho 7-Eleven:

Mô hình tập trung sản phẩm tiện lợi nhanh, giá hợp lý cho giới trẻ, dân văn phòng.
Chủ động ứng dụng công nghệ vận hành và phân tích dữ liệu hành vi mua sắm, giúp cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng.
Thái độ “thử – sai – điều chỉnh nhanh” trong thử nghiệm mặt hàng mới, dịch vụ mới.

Điểm mạnh này giúp 7-Eleven chủ động hơn khi tiến quân vào thị trường còn dư địa như Hà Nội, nơi những cái tên như FamilyMart hay Circle K đã mở đường, nhưng độ bão hòa chưa cao như TP.HCM.

Ministop: Bền bỉ với triết lý tăng trưởng ổn định

Tăng trưởng đều đặn từ 187 lên 197 cửa hàng, không quá bùng nổ nhưng chắc chắn.
Chú trọng kiểm soát chất lượng vận hành, thay vì đua mở rộng ồ ạt.

“Ministop chọn cách tiến chậm, vững vàng, xây nền tảng bền vững thay vì ngắn hạn quậy sóng thị trường – một triết lý rất Nhật, phù hợp với giai đoạn thị trường cần sự ổn định” – Kinh nghiệm của tôi khi tư vấn cho doanh nghiệp mới hòa nhập thị trường Việt Nam.

Nhờ đó, Ministop ít rơi vào bẫy gian nan của “quản trị mở rộng” – khi tốc độ tăng số lượng store vượt xa năng lực quản lý, khiến dịch vụ đồng đều và chất lượng trải nghiệm bị ảnh hưởng.

GS25 và FamilyMart: thách thức lớn cho “người dẫn đầu một thời”

GS25: Giấc mơ tăng trưởng chững lại giữa “cuộc chơi” khác biệt hóa

Năm 2025, số lượng cửa hàng dừng lại ở con số 236, không tăng như những năm trước.
Đã khai trương cùng lúc 6 cửa hàng tại Hà Nội, quyết tâm phá thế độc quyền ở đây nhưng chưa thực sự bùng nổ.

Điểm yếu của GS25 chủ yếu nằm ở:

Mô hình không gian lớn (costly), đầu tư trải nghiệm và mặt bằng khiến chi phí vận hành cao.
Sản phẩm, dịch vụ chưa tạo được khác biệt đủ mạnh so với đối thủ (tiện lợi nhanh hay giá cạnh tranh vẫn chưa thực sự tối ưu).
Người tiêu dùng thành thị ngày càng khao khát “giá rẻ và nhanh”, mà mô hình của GS25 thiên về trải nghiệm tổng thể nhiều hơn.

“Đặc trưng của giai đoạn bùng nổ thị trường bán lẻ Việt là ai thích nghi nhanh, thấy nhu cầu thật và chấp nhận đơn giản hóa vận hành sẽ tiến xa hơn. GS25 vẫn còn cơ hội, nhưng họ cần làm rõ hơn điểm khác biệt, hoặc tái cấu trúc mô hình phù hợp bối cảnh mới.” – Nhận xét từ kinh nghiệm tôi từng chứng kiến các chuỗi F&B/retail quốc tế tại Việt Nam.

FamilyMart: Lùi lại giữa trào lưu mở rộng, nghịch lý đổi mới

Số cửa hàng giảm từ 160 xuống còn 140 – một bước lùi đáng chú ý giữa đại dương đang mở rộng.
Chậm đổi mới mô hình, dịch vụ khách hàng lẫn chuyển đổi số.
Ứng dụng công nghệ kém cạnh tranh; các chương trình khách hàng thân thiết, đặt hàng online, thanh toán thông minh chưa bắt kịp kỳ vọng người trẻ.
Định vị thương hiệu không rõ ràng, khó tạo sự gắn bó với tệp khách hàng mới.

“Thế giới bán lẻ vận động liên tục, chỉ cần chậm thích nghi, không lắng nghe khách hàng trẻ, doanh nghiệp lập tức bị đẩy khỏi vị trí dẫn đầu – đây là bài học tôi nhấn mạnh khi xây dựng chiến lược thương hiệu và đổi mới số cho nhiều doanh nghiệp.”

Circle K: ổn định trong vùng bão hòa, đòn bẩy mở rộng ngoài đô thị

499 cửa hàng – chiếm thị phần lớn nhất, nhưng năm 2025 không ghi nhận sự tăng trưởng về điểm bán.
Tập trung tại hai thành phố lớn (TP.HCM và Hà Nội) – nơi thị trường đang bão hòa và áp lực cạnh tranh tăng mạnh bởi “đối thủ mới nổi”.
Sự xuất hiện của GS25 tại Hà Nội, cùng kế hoạch của 7-Eleven, sẽ tạo ra thách thức đổi mới cho Circle K nếu muốn duy trì thị phần.

Nhìn rộng hơn, nếu chỉ dựa vào thị trường đô thị, không có động thái mới, Circle K khó tránh khỏi “phản lực” từ đối thủ đang chuyển hướng sang thị trường tỉnh – nơi tiềm năng tăng trưởng lớn hơn.

Dịch chuyển trọng tâm: khai phá vùng ven, chiến lược vùng nở rộ

Số lượng cửa hàng tiện lợi ngoài TP.HCM và Hà Nội đã đạt 3.941 điểm bán, chiếm hơn nửa tổng thị trường năm 2025.
Khu vực tỉnh, thành phố loại hai trở thành “miền đất hứa” mới.
Lý do: Đô thị lớn bị bão hòa về store density, chi phí mặt bằng cao, cạnh tranh về giá khốc liệt.

Các chuỗi lớn đang điều chỉnh chiến lược mở rộng:

Tối ưu hóa danh mục mặt hàng, cá nhân hóa cho từng vùng (ví dụ: đồ ăn nhanh, combo văn phòng cho khu công nghiệp, sản phẩm tươi cho vùng ven…)
Chọn điểm mở mới dựa trên dữ liệu dân số, thu nhập, “độ trống” đối thủ
Áp dụng các giải pháp công nghệ nhẹ, mobile-first để chiếm lĩnh khách hàng trẻ vùng ven

“Một chiến lược đi tỉnh – từng bị coi là ‘trứng đặt lộn rổ’ – giờ trở thành lối đi khác biệt của những doanh nghiệp nhạy cảm với xu hướng và có nền tảng vận hành linh hoạt. Điều này gợi nhớ tới mô hình ‘center-out’ nổi tiếng: chinh phục các thị trường vệ tinh trước, rồi từ đó xây chắc địa bàn trung tâm.” – Chia sẻ từ kinh nghiệm triển khai chiến lược vùng cho nhiều startup công nghệ bán lẻ năm 2021–2023.

Bài học chiến lược từ thương chiến cửa hàng tiện lợi

Dưới góc nhìn của người làm chiến lược, thị trường cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam hiện là “case study sống” cho cả doanh nghiệp mới lẫn đội ngũ lãnh đạo muốn phát triển tư duy chiến lược linh hoạt.

Sự bám trụ trường kỳ chỉ dành cho ai linh hoạt chuyển đổi mô hình, ứng dụng công nghệ sát thực tiễn và liên tục lắng nghe khách hàng.
Mở rộng không đơn thuần là “có mặt ở nhiều nơi”, mà phải xác lập lợi thế cạnh tranh thực sự: vận hành vượt trội, trải nghiệm khách hàng xuất sắc, tối ưu từng danh mục sản phẩm.
Cần hiểu sâu sắc từng vùng miền, từng tệp khách hàng riêng: “khẩu vị miền Bắc” khác “gu thành phố phương Nam”, và người tiêu dùng ngoài đô thị ngày càng mạnh mẽ về sức chi tiêu lẫn mong muốn được phục vụ hiện đại.
Đừng sa bẫy “đốt tiền cho tăng trưởng nóng”, mà ưu tiên xây nền tảng quản trị để tăng trưởng bền vững và có năng lực kiểm soát từ bên trong hệ thống.
Khả năng thử nghiệm nhanh, chấp nhận “vòng lặp” thử-sai, bỏ cái cũ để duy trì tốc độ đổi mới liên tục – đây mới là bản lĩnh thời đại kinh doanh mới.

“Dù là doanh nghiệp lớn hay nhỏ, trải nghiệm từ cuộc chiến cửa hàng tiện lợi đều cho ta góc nhìn về tư duy phát triển sự nghiệp: dám nhìn nhận thách thức, linh hoạt chuyển hướng, liên tục phát triển bản thân và ưu tiên cho giá trị thực thay vì ánh hào nhoáng nhất thời.” – Đúc kết của tôi từ tư vấn và quan sát nhiều startup công nghệ, F&B và bán lẻ tại Việt Nam.

Góc nhìn cá nhân: chiến lược sống còn là học hỏi và thích nghi

Từng đồng hành và quan sát không ít doanh nghiệp dấn thân vào thị trường bán lẻ Việt Nam, tôi nhận thấy:

Không có công thức nào bất biến thành công. Thế mạnh hôm nay có thể biến thành điểm yếu sáng mai khi thị trường dịch chuyển.
Doanh nhân, nhà quản trị, hay chỉ đơn giản là mỗi cá nhân – đều cần giữ cho mình tinh thần học hỏi không ngừng, cởi mở với trải nghiệm mới.
Quá trình “thí điểm – quan sát – ứng biến – nhân bản mô hình hiệu quả” chính là bản chất của đổi mới trong cả sự nghiệp lẫn kinh doanh.

“Khả năng nhận diện thời cuộc, đổi mới bản thân và chấp nhận thử thách trong vùng an toàn là điều tạo nên bản sắc chiến lược, thành công lâu bền.” – Một lời nhắn tôi luôn dành cho những người trẻ hoặc doanh nghiệp đang bước vào giai đoạn tăng trưởng mới.

“Thương chiến” cửa hàng tiện lợi Việt Nam có thể chỉ là một lát cắt của thương trường rộng lớn. Nhưng như một tấm gương phản chiếu, nó nhắc nhở chúng ta mọi thành công đều là tổng hòa của kỷ luật thực thi, tầm nhìn đổi mới và, trên hết, là khả năng lắng nghe những biến động từng ngày trong môi trường sống và làm việc.

Khi thị trường thay đổi, người chiến thắng không phải ai “lớn” hay “nổi tiếng” nhất, mà là người biết học và thay đổi nhanh nhất. Đó cũng là động lực, là tinh thần tôi đeo đuổi trên hành trình sự nghiệp lẫn phát triển bản thân – và tôi tin, cũng sẽ là bí quyết thành công cho mỗi chúng ta, dù đang ở vị trí nào trong doanh nghiệp hay ở bất kỳ hành trình riêng nào của mình.

#ChiếnLược #PhátTriểnBảnThân #BánLẻThôngMinh